UKRAYNA CHERNİVTSİ SEYAHAT RAPORU
Bu seyahate Ukrayna Baş konsolos İzmir Bölge Sorumlu Danışmanı Uğur Semih Akdemir, Ülkeler Arası Dostluk Derneği Başkanı Ramazan Karakundakoğu, Naitainer Logistics Foreign Trade Co Ltd Genel Müdürü Filiz Kar, Dış Ticaret Uzmanı Ayhan Kara, Uzman Tercüman Kateryna Nazarenko katıldı.
Savaş nedeni ile Ukrayna Hava sahası ulaşıma kapalı olduğu için, Romanya hava yolu kullanıldı. 15 Mart tarihinde yola çıkıldı. İzmir, İstanbul, Bükreş, Suceava şehirleri üzerinden hava yolu kullanıldı. 16 Mart 2023 tarihinde Romanya, Suceava hava limanında bizi Ukrayna Çernivtsi Bukovina Entrepreneurs Club Başkanı Tatyana Dutkevich karşıladı. Tatyana hanım yönetime yakın ve en aktif iş insanları topluluğunun başkanı olan bir iş kadını. Bizi binek araçlar ile kara yolu üzerinden Romanya ve Ukrayna kara gümrüklerinden Ukrayna’ya geçiş yapıldı.
Chernivtsi şehrine ulaştığımızda sabah saat gece 2 civarıydı. Gece 11.00’den sonra karatma uygulanıyordu. Gece 12’den sonra sokağa çıkma yasağı vardı. Otelimize giriş yaptık.
Çernivtsi şehri, Batı Ukrayna’da, Prut Nehri’nin üst bölümlerinde bulunan Romanya sınırına yakın bir şehirdir. Çernivtsi, Çernivtsi Oblastı’nın idari merkezidir. Nüfusu, 2015 Nüfus sayımına göre 266,366’dır. Rus Ukrayna savasının başlaması sonucu nüfus 1 milyonun üzerine çıkmıştır.
Çok zengin bir tarihi geçmişe sahip olan şehir, 12. yüzyılda Galicia-Volhynia’nın bir parçasıydı. Moldova tarafından işgal edildikten sonra sırasıyla Polonya-Litvanya Topluluğu ve Osmanlı İmparatorluğunun yönettiği Çernivtsi, 300 yıl boyunca Avrupa’da yoksul ve ilgi çekmeyen bir bölge olarak kaldı. Çernivtsi’nin şansı, şehrin Bukovina bölgesinin Avusturya Macaristan İmparatorluğu tarafından ilhak edildiği 18. yüzyılın sonlarında değişmiş. Avrupa’nın en zengin ve en güzel şehirlerinden biri haline gelen Çernivtsi’nin eski şehir bölgesinin eşsiz mimari dokusu, Avusturya döneminde yaratılmış. Mucizevi bir şekilde, iki Dünya Savaşı’nı da atlatan kent, yetenekli Viyanalı mimarlar tarafından tasarlanan muhteşem yapılarıyla göz dolduruyor. Avusturya’nın başkenti Viyana ile aynı zamanda inşa edilen Çernivtsi, benzer mimari yapıları nedeniyle ‘Küçük Viyana’ olarak anılıyor. Avrupa kentlerini andıran sokakları, meydanları, tarihi yapıları, kiliseleri ve yemyeşil dokusuyla görülmeye değer bir şehir. Çernivtsi, UNESCO Dünya mirasları listesinde yer almaktadır.
İlk gün
Sabah kalkınca otelimizden, belediye binasına yürüyerek gittik.
Belediye önünde bizi Belediye başkan yardımcıları karşıladı. Onlar ve halk ile birlikte Saat 09,00’da savaşta ölen şehitler için 1 dakikalık saygı duruşuna katıldık. Bu her sabah 09,00’da tekrarlanıyor.
09,15’te Belediye binasına gittik.
19. yüzyılın ortalarında geç klasik tarzda inşa edilen Belediye Sarayında, belediye başkan yardımcıları bizi karşıladı. O gün belediye başkanının bir önceki hava saldırısı dolayısı ile başka bir yerde görevi olduğu ve bir sonraki gün toplantılara katılacağı belirtildi. Belediye başkan yardımcılarına İzmir’den Büyük Şehir Belediye başkanlığınca gönderilen İzmir ve Chernivtsi arasında kardeş şehir olmasına yönelik iyi niyet mektubunu sunduk. Getirdiğimiz hediyeleri verdik. Onlarda bize hediyelerini sundu.
İki şehirin kardeşliğinin ticari, kültür, sanat ve spor alanında büyük katkılar sağlayacağı dile getirildi. Sonrasında belediye binasını, meclis salonun gezdik.
Belediye bize şehrini tanıtmak amacı ile özel bir program düzenlemişti. Belediye binasından ayrıldıktan sonra Şehir içinde bulunan Chernivtsi Ulusal Üniversitesine gittik. 19. yüzyılda Avusturya Hükümdarı I. Franz’ın Bukovinianlı rahiplerin konaklayabilecekleri daha geniş bir yapı inşa edilmesi emri üzerine kurulmuş. Romantizm ve Bizans tarzlarının etkilerinin görüldüğü yapı, geniş bir parkın etrafına inşa edilmiş ve büyük kapılarla korunan üç binadan oluşuyor.
Üniversitenin mimarisi son derece etkileyici idi. Toplantı salonları, derslikler, kilise özel bir mimariye sahipti.
Üniversite gezisi sonrası, Savaş nedeni ile Ukrayna’nın başka bölgelerinden taşınan üretim fabrikalarının bulunduğu alana gittik. Bu alanda iplik, ahşap, ısıtıcı üreten fabrikaları ziyaret ettik. Ahşap fabrikasında çalışan kişilerin özellikle duyma engelli kişiler olması ilginçti. Bu kişiler özellikle yüksek sesten etkilenmemeleri için tercih edilmekteymiş. Bu duyma engelli kişilerin ürettiği ürünleri bize hediye ettiler.
Özellikle ısıtıcı üreten firma bize ürünlerini pazarlamak için bizden destek istediler.
Fabrika ziyaretleri sonrası Belediye tarafından bize verilen özel yemeğe katıldık.
Tarihi bir restoranda düzenlenen yemekte, Ukrayna’ya ait yerel yemekler sunuldu.
Sonrasında Chernivtsi Ticaret odasında iş adamları ile karşılıklı toplantıya katıldık. Toplantıya katılan iş adamları, birçok ürün alımı talebinde bulundular. Türkiye ürünlerini kaliteli ve uygun fiyatları ile tercih ettiklerini dile getirdiler. Elektrik ürünleri, inşaat ürünleri, tekstil ürünleri vb. ürünleri üreticileri ile temas etmek istiyorlar. Aldıkların ürünlerin nakliye sorunları konusunda destek talepleri oldu. Taleplerini Türk üreticilere ileteceğimizi belirtik. Karşılıklı ticaretin kolaylaştırılması için bir Dijital iş platformu kurulması kararlaştırıldı.
Yemek sonrası bizi kahve ve unlu mamuller üreten Ciabatta firmanın tesislerini ziyaret ettik. Bize üretim tesislerini gezdirdiler. Ürünlerini sundular. Ziyaret ekibine ürünlerini hediye ettiler.
2. Gün sabah 10 da Valilik binasına toplantıya gittik. Bu toplantıya Vali Ruslan Zaparanyuk,
Belediye başkanı Roman Klichuk, Vali yardımcıları Alona Atamanyuk, Mykola Romanyshyn, Mykola Huıtor toplantıya katıldı.
Türkiye ve Ukrayna iş birlikleri dile getirildi. Bu iş birliğini geliştirilmesi için her türlü desteğe acık olduklarını her iki temsilcileri dile getirildi. Mevcut iş birliğinin öncelikle ticaret, kültür, spor, sanat alanlarında geliştirilmesi kararlaştırıldı.
Türk üreticilerinin Ukrayna’nın acil ihtiyaçlarının temini sağlanması için gerekli karşılıklı temasların kurulması kararlaştırıldı. En kısa sürede iş adamları arasında bir iş formu toplantısı yapılması kararlaştırıldı.
Savaşın bitmesi ile mevcut turizm potansiyelinin karşılıklı değerlendirilmesi dile getirildi. Bu amaç ile İzmir ve Chernivtsi arasında direk hava yolu köprüsü kurulması ve uçak seferlerinin düzenlenmesi istendi.
Acil olarak savaşta uzuvlarını kaybeden asker ve siviller için bir protez üretim fabrikanın Türk iş adamları tarafından kurulması için gerekli ön inceleme ve iletişim için bir yapılanma kurulması kararı alındı.
Karşılıklı ticaretin artırılmasında en büyük sorun olan Gümrüklerin alt yapısının düzenlenmesi gerekliliği ve yapılanma için gerekli çalışmanın yapılması tespit edildi. Şu an sınırda alt yapının yetersizliği sonucu 4.000’den fazla TIR beklemekte. Günlük 800 cıvarı olan araç geçiş kapasitenin artırılması için hem Ukrayna hem de Romanya tarafında gereli alt yapının yenilenmesi ve artırılması için çaba harcanması kararlaştırıldı. Lojistik hizmetleri için her türlü desteğe hazır olduğumuzu dile getirdik.
Toplantı sonunda Türk heyeti olarak hediyelerimizi sunduk. Ukrayna yetkileri de bize hediyelerini verdiler.
Valilik toplantısı sonrası Protez üretimi yapılması için gerekli alt yapıların gözlenmesi amacı ile Protez uygulama hastanesini ziyaret ettik. Yetkiler çalışmalarını anlatılar.
Hastane sonrası hasta rehabilitasyon merkezine gittik. Rehabilitasyon merkezi aynı zamanda Ukrayna’nın dağlık bölgesi, mineral doğal kaynak sularının bulunduğu ormanlık bir bölge. Bu bölgenin karşılıklı iş birliği ile turizm alanında yapılabileceği görüldü.
Bu bölgedeki tesislerde valilik tarafından verilen yemeğe katıldık. Özellikle Ukrayna mutfak kültürüne ait yemeklerini bize tanıttılar.
Ertesi gün sabah 01.00’de aracımız bizi aldı. Ukrayna, Romanya sınırına götürdü. Sınırı geçip, Suceava şehirleri hava limanına gittik. Sabah 05.00’te uçağımız Bükreş hava limanına hareket etti. Bükreş hava limanından saat 13.00 te İstanbul Sabiha Gökçen hava limanına uçtuk. İstanbul’dan 16.10’da uçuş yaparak saat 17.05’ de İzmir’e ulaştık.
Chernivtsi Bukovina Entrepreneurs Club Başkanı Tatyana Dutkevich Tatyana bizim ziyaretimiz sonrası kendileri yaptıkları çalışmalar hakında aşağıdaki bilgileri bize iletti.
İhtiyaçları olan protez ve rehabilitasyon konuları için ayrıntılı rapor hazırlayıp, bize gönderecekler.
İş adamları arasında bir karşılıklı iş görüşmeleri yapılabilmesi için ön çalışmalar hazırlıyorlar.
İş insanlarının birbirlerine ulaşabilecekleri bir dijital platform ve web sitesi için çalışmalar başladılar.
İki şehir arasında yapılabilecek Futbol maçları için bilgi hazırlanıyor. Erkeklerin yurt dışına çıkışı yasak. Fakat futbolcular yurtdışına çıkabiliyor.
İzmir de gösteri yapabilecek Tiyatro grubuyla bilgi verilecek.
Her iki şehrin Tıp Üniversitelerinin iş birliği yapması için gerekli çalışmaları hazırlanıyor.
Chernivtsi ziyaretimiz sonrası İzmir Şehrini temsilen grupta bulunan yetkililer aşağıdaki çalışmalara başladılar ve sürdürmekteler.
Ülkeler Arası Dostluk Derneği iş adamları arasında ticaretin geliştirilmesi için gerekli alt yapı çalışmalarına başladı.
İş adamlarının acil talepleri İzmir’li iş adamlarına iletildi.
Spor aktivitesi yapılabilmesi için İzmir Futbol kulüpleri ile temasa geçildi.
Baklava ve simit yapımını öğrenmek isteyen bir iş insanına, Sayın Filiz Kar baklava ve simit yapımını gösteren bir video hazırlattı. İlgili kişiye gönderdi.
Nakliye konusunda oluşan sorunlarını çözmeleri için Sayın Filiz Kar gerekli alt yapının hazırlanması için öneri ve görüşlerini Chernivtsi’li yetkililere iletti.
Sonuç:
İzmir ve Chernivtsi arasında kardeş şehir olmasına yönelik yapılan bu ziyaret çok verimli geçmiştir. Seyahate katılan İzmir grubu, seyahat sonrası gerekli temas ve çalışmalarına devam etmektedir. Türk üreticiler ile talepler iletilmiştir. Dijital ticaret platformu kurulması için firmalardan teklif talep edilmiştir. Türk ve Ukraynalı iş adamları ile karşılıklı iş görüşmesi yapılması için planlama yapılmaktadır. Spor kulüpleri arasında aktivite yapılması için görüşmeler başlamıştır. Tip alanında Üniversitelerini iş birliği yapması arzu edilmektedir. Ukrayna’dan bir tiyatro gurubun İzmir’de gösteri yapması için planlama çalışmaları başlamıştır. En kısa sürede Kardeş şehir protokol işlemlerinin sonuçlanması her iki şehir ve ülke için büyük bir kazanç sağlayacaktır.
Ülkeler Arası Dostluk Derneği
Yönetim Kurulu Başkanı
Ramazan Karakundakoğlu
Bukovina Entrepreneurs Club